SỰ KHÁC NHAU GIỮA THIẾT BỊ THỞ SCBA VÀ THIẾT BỊ LẶN SCUBA



SCBA (Self-Contained Breathing Apparatus – thiết bị thở độc lậpThiết bị thở SCBA) là thiết bị giúp người dùng thở được trong môi trường không có không khí hoặc có khí độc, thường dùng trong chữa cháy, môi trường độc hại, khoang kín trên tàu biển, công nghiệp hóa chất…

1. SCBA để làm gì?
SCBA cung cấp khí sạch (thường là khí nén, không phải oxy tinh khiết) cho người sử dụng qua mặt nạ kín.

Dùng trong các trường hợp:
Chữa cháy: Bảo vệ lính cứu hỏa khỏi khói, khí CO, hơi độc
Hàng hải: Vào hầm máy, khoang kín, bể chứa có khí độc (SO2, H2S...)
Công nghiệp hóa chất: Xử lý rò rỉ khí độc, tiếp cận khu vực nguy hiểm
Bảo trì kỹ thuật: Làm việc trong bồn kín, hầm kín, giếng sâu

2. Điểm khác nhau giữa SCBA với thiết bị lặn (Scuba)

Tiêu chí
SCBA
Thiết bị lặn (Scuba)
Môi trường sử dụng
Trên cạn, không khí độc, khu vực hạn chế
Dưới nước
Mục đích
Cứu hỏa, làm việc công nghiệp, cứu hộ
Bơi lặn, khám phá, làm việc dưới nước
Loại khí
Khí nén sạch (Air) ~ 21% O2
Air / Nitrox / Trimix tùy độ sâu
Áp suất khí
~ 200–300 bar
~ 200–300 bar
Mặt nạ
Full face (có van thở)
Mouthpiece + mask hoặc full face
Tính năng phụ
Báo hết khí, van áp suất dương, dễ tháo
Buoyancy control, lặn sâu


Không được dùng SCBA để lặn vì:
  • Không có hệ thống điều chỉnh nổi (BCD)
  • Không thiết kế cho áp lực nước sâu
  • Van thở không phù hợp khi ngập trong nước

3. Có được nạp oxy tinh khiết (100% O2) vào SCBA không?

Không nên – và không được với phần lớn SCBA dân dụng, vì:
  • Nguy cơ cháy nổ cao: Oxy tinh khiết rất dễ bắt cháy nếu tiếp xúc dầu mỡ hoặc tia lửa
  • Không phù hợp với vật liệu trong bình SCBA thông thường: Một số ron, van không chịu được O2 tinh khiết
  • SCBA thiết kế cho “khí nén sạch” (Air): ~21% O2 phần còn lại là N2 – giống không khí thở bình thường

→ Nếu cần O2 tinh khiết cho y tế hoặc môi trường đặc biệt, phải dùng bình Oxy chuyên dụng, không phải SCBA.

4. Kết luận
  • SCBA dùng làm gì: Giúp thở trong môi trường độc hại hoặc thiếu oxy (cháy, hóa chất, khoang kín)
  • Khác gì thiết bị lặn: SCBA dùng trên cạn, không dùng được dưới nước
  • Có nạp oxy tinh khiết vào SCBA được không: Không – nguy hiểm, chỉ dùng khí nén sạch (Air)