Thiết bị phun bọt di động (Foam Applicator) là một thiết bị dập lửa bằng bọt chữa cháy, dùng trong hệ thống chữa cháy di động trên tàu biển, đặc biệt hiệu quả với đám cháy chất lỏng dễ cháy như dầu FO, DO, xăng, hóa chất (loại cháy B theo phân loại IMO).
1. FOAM APPLICATOR LÀ GÌ?
Là thiết bị tạo và phun bọt chữa cháy, thường gắn vào ống vòi cứu hỏa hoặc hệ thống foam trên tàu.
Thường gồm:
Ống phun tạo bọt (Foam Nozzle or Branchpipe)
Ống hút chất tạo bọt (Pick-up tube) từ thùng foam concentrate
Có thể có bình tạo bọt tích hợp (self-inducing) hoặc dùng inductor ngoài
2. NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
🔁 Dòng chảy nước + chất tạo bọt tạo thành bọt khí → phun ra đám cháy:
- Kết nối nguồn nước áp lực cao từ bơm cứu hỏa trên tàu (fire pump) - Nước đi qua thiết bị trộn (inductor) → hút chất tạo bọt (foam concentrate) - Hỗn hợp đi vào đầu phun tạo bọt (foam nozzle) → hút thêm không khí - Tạo ra bọt dày, nhẹ, phủ kín đám cháy → ngăn oxy, làm mát, chặn bốc hơi
3. CÔNG DỤNG TRÊN TÀU BIỂN
Các ứng dụng chính:
Dập cháy dầu FO, DO, dầu bôi trơn: Trong buồng máy (engine room), két chứa
Dập cháy sàn boong chứa hóa chất: Tàu chở hóa chất, tàu chở dầu
Chữa cháy khu vực máy phát, máy bơm: Vùng có nguy cơ cháy chất lỏng
Hỗ trợ hệ foam cố định: Có thể triển khai linh hoạt đến mọi vị trí cần chữa cháy
Huấn luyện, diễn tập PCCC: Thiết bị quan trọng trong tập huấn phòng cháy
4. PHÂN LOẠI CHÍNH
Foam Nozzle (Basic Applicator): Gắn vào ống nước, tạo bọt trực tiếp từ nước pha sẵn foam
Foam Inductor + Nozzle: Dùng inductor hút foam concentrate từ thùng hoặc can chứa
Self-inducting Nozzle: Tự hút chất tạo bọt khi kết nối vào nguồn nước
High Expansion Foam Applicator: Tạo bọt siêu nhẹ, dùng trong không gian lớn (khoang hàng, tầng hầm)
5. ƯU ĐIỂM
Cơ động, triển khai nhanh ở mọi vị trí
Không phụ thuộc vào hệ thống foam cố định
Dễ sử dụng, phù hợp với cả tàu nhỏ
Tiết kiệm chi phí so với lắp hệ foam cố định toàn bộ
6. YÊU CẦU CỦA SOLAS & IMO
Theo SOLAS Chapter II-2, các tàu phải trang bị:
Ít nhất 2 thiết bị foam applicator di động trong buồng máy chính
Foam phải phù hợp với loại dầu/chất lỏng dễ cháy có trên tàu
Kiểm tra định kỳ chất lượng foam concentrate (≥ 3% hoặc 6% tuỳ loại)
7. KẾT LUẬN
Tiêu chí sử dụng Foam Applicator như sau:
Loại đám cháy phù hợp: Cháy xăng, dầu, chất lỏng dễ cháy (loại B)
Ưu điểm: Dễ triển khai, hiệu quả, không cần lắp đặt cố định
Ứng dụng điển hình: Buồng máy, khu vực két FO, sàn boong chở hóa chất
Trang bị theo quy định: Bắt buộc có trên tàu theo quy định của SOLAS