ỐNG THOÁT HIỂM (ESCAPE CHUTE) VÀ ỨNG DỤNG



Escape Chute (ống thoát hiểm) là một thiết bị thoát hiểm khẩn cấp dạng ống trượt dọc (giống cầu trượt), được thiết kế để giúp nhiều người thoát khỏi tàu hoặc giàn khoan nhanh chóng và an toàn trong các tình huống như cháy, nổ, tàu nghiêng, hoặc các tình huống không thể hạ xuồng cứu sinh.

1. ESCAPE CHUTE LÀ GÌ?

  • Là một ống trượt thẳng đứng hoặc nghiêng, thường bằng vải chịu lửa, chống rách, chống nước biển.
  • Gắn cố định vào sườn tàu, boong tàu, hoặc tháp thoát hiểm.
  • Bên dưới là phao bè cứu sinh (liferaft) tự bơm hơi, nơi người trượt xuống sẽ tập kết.
  • Hoạt động theo nguyên lý trượt nhanh chóng và kiểm soát tốc độ bằng cấu trúc ống xoắn bên trong.

2. ỨNG DỤNG TRÊN TÀU BIỂN VÀ GIÀN KHOAN

  • Tàu khách, phà cao tầng: Hỗ trợ thoát hiểm nhanh cho số lượng lớn hành khách
  • Tàu dầu, tàu chở hóa chất: Đảm bảo thoát hiểm an toàn nếu cháy/nổ xảy ra gần vị trí hạ xuồng
  • Giàn khoan dầu khí (offshore rig, FPSO): Ứng dụng phổ biến nhất – vì giàn khoan có kết cấu cao, cần thiết bị thoát hiểm nhanh từ độ cao lớn (~20–30 m)
  • Cảng, bến tàu, kho hóa chất: Lắp trên tháp cứu hộ cho nhân viên trực khẩn cấp

3. CẤU TẠO & HOẠT ĐỘNG

Cấu tạo chính:
  • Ống trượt bằng vải chống cháy hoặc sợi tổng hợp cao cấp
  • Hộp chứa hệ thống gọn nhẹ, có nắp chống nước
  • Cần gạt/kích hoạt: kích hoạt bằng tay hoặc tự bung khi có báo động
  • Phao bè tự bung: chứa sẵn dưới chân chute, tự bung khi chute mở

Hoạt động:
  • Khi có báo động, mở nắp thiết bị hoặc kéo tay cầm kích hoạt
  • Ống thoát hiểm bung ra trong vài giây, người thoát chui vào miệng ống và trượt xuống bè cứu sinh
  • Tốc độ được kiểm soát để không gây chấn thương
  • Một số loại có thể xử lý lên đến 6–8 người/phút

4. ƯU ĐIỂM VƯỢT TRỘI

  • Thoát hiểm cực nhanh: Phù hợp cho tình huống cấp bách như cháy, nổ, chìm
  • Dễ sử dụng: Không cần thao tác kỹ thuật – người già, trẻ em đều dùng được
  • Không cần nguồn điện: Kích hoạt cơ học hoặc thủy lực
  • Kết hợp bè cứu sinh: Trượt trực tiếp xuống liferaft, không phải nhảy xuống nước
  • Hoạt động trong thời tiết xấu: Không bị ảnh hưởng bởi sóng, gió lớn như xuồng cứu sinh

5. HẠN CHẾ

  • Chỉ dùng hiệu quả khi có không gian bên hông tàu/giàn: Không phù hợp cho các tàu nhỏ không đủ chỗ
  • Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn phao bè thường
  • Cần bảo trì định kỳ để đảm bảo ống không mục hoặc kẹt
  • Không thay thế xuồng cứu sinh bắt buộc – chỉ là thiết bị thoát hiểm hỗ trợ

6. QUY CHUẨN QUỐC TẾ

Được công nhận theo SOLAS Chapter III, LSA Code, IMO Resolution A.520(13)

Được phép lắp trên:
  • Tàu khách có số lượng hành khách lớn
  • Giàn khoan, tàu FPSO theo yêu cầu của MODU Code hoặc Flag State

7. KẾT LUẬN

Escape Chute là giải pháp thoát hiểm nhanh, an toàn, hiệu quả cho giàn khoan và tàu chở nhiều người. Dù không bắt buộc lắp cho mọi tàu, đây là giải pháp khuyến nghị cho các đơn vị vận hành:

  • Giàn khoan, khu nhà ở ngoài khơi
  • Tàu dầu hoặc tàu LPG lớn
  • Tàu khách, tàu du lịch
  • Khu cảng xếp dỡ hóa chất nguy hiểm